อัปเดตเมื่อ: 10/11/2025

ลูกหนี้ "จดทะเบียนหย่าปลอม" เพื่อหนีหนี้... เจ้าหนี้ต้องฟ้องแบบไหน ถึงจะยึดทรัพย์ได้?

ลูกหนี้ "จดทะเบียนหย่าปลอม" เพื่อหนีหนี้... เจ้าหนี้ต้องฟ้องแบบไหน ถึงจะยึดทรัพย์ได้?

 

เรื่องคลาสสิกที่เจ้าหนี้หลายคนปวดหัว นั่นคือเมื่อลูกหนี้ทำทีเป็น "จดทะเบียนหย่า" เพื่อยักย้ายถ่ายเททรัพย์สินไปให้คู่สมรส แล้วทำตัวลอยแพ ให้เจ้าหนี้ฟ้องยึดอะไรไม่ได้ ถ้าเจอแบบนี้ เจ้าหนี้ควรจะสู้ยังไง ถึงจะถูกวิธี

 

1. ต้องเข้าใจเรื่อง "หนี้ร่วม" ก่อน

ก่อนอื่น ต้องเข้าใจก่อนว่า หนี้สินของสามีภรรยาที่จดทะเบียนสมรสกันนั้น มีสิ่งที่เรียกว่า "หนี้ร่วม" อยู่ครับ พูดง่ายๆ คือ หนี้ที่กฎหมายบังคับให้ต้องรับผิดชอบด้วยกัน เช่น หนี้ค่าใช้จ่ายในครอบครัว ค่าเทอมลูก ค่ารักษาพยาบาล หรือหนี้ที่กู้มาทำธุรกิจด้วยกัน ต่อให้ทั้งคู่ "หย่ากัน" หนี้ร่วมเหล่านี้ก็ไม่หายไปไหน ทั้งสองคนยังต้องรับผิดชอบร่วมกันอยู่ดี

 

2 เมื่อลูกหนี้ "หย่าปลอม แกล้งทำเป็นหย่า แต่ยังกินนอนบ้านเดียวกัน"

มักจะมีลูกหนี้บางกลุ่มที่รู้ตัวว่ากำลังจะถูกฟ้อง หรือถูกฟ้องชนะคดีแล้ว ก็เลยวางแผนกับคู่สมรสว่า "เราไปจดทะเบียนหย่ากันเถอะ แล้วทำสัญญาแบ่งสินสมรส ยกบ้าน ที่ดิน รถยนต์ ให้เป็นชื่อเธอคนเดียว ส่วนฉันจะได้รับแค่เงินสด (ซึ่งอาจจะไม่มีจริง) พอเจ้าหนี้มา ฉันก็ไม่มีอะไรให้ยึด" พอจดทะเบียนหย่าเสร็จ... ทั้งคู่ก็ยังอยู่บ้านหลังเดิม ขับรถคันเดิม กินข้าวหม้อเดียวกัน ทำเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น นี่คือลักษณะของ "การหย่าโดยเจตนาลวง" หรือ "หย่ากำมะลอ" เมื่อเจ้าหนี้จะไปยึดบ้าน บ้านก็ดันกลายเป็นชื่อของ "อดีตภรรยา" ไปแล้ว แบบนี้เจ้าหนี้ต้องทำยังไง?

 

3. เจ้าหนี้มือใหม่หลายคน พอเจอแบบนี้ก็โกรธ เลยรีบไปฟ้องคดีใหม่ โดยมีคำขอต่อศาลว่า " ขอให้ศาลสั่งว่า การหย่า ของนาย ก. กับ นาง ข. เป็นโมฆะ เพราะเป็นการหย่าปลอมๆ " ผลคือ: ศาล "ยกฟ้อง" ครับ เพราะอะไร? ศาลมองว่า เจ้าหนี้เป็น "บุคคลภายนอก" คุณไม่มีสิทธิ์ หรือ "ส่วนได้เสีย" ที่จะไปฟ้องบังคับให้เขาสองคนกลับมาเป็นสามีภรรยากัน หรือยกเลิกสถานะการหย่าของเขาได้ พูดง่ายๆ คือ ศาลจะบอกว่า "คุณฟ้องผิดเรื่อง!" นี่ไม่ใช่ช่องทางที่กฎหมายให้สิทธิ์คุณไว้ เจ้าหนี้ฟ้องแบบนี้ ศาลยกฟ้อง (แนวฎีกาที่ 1241/2567)

 

4. แต่ถ้าเจ้าหนี้ฟ้องแบบนี้ เจ้าหนี้ชนะ ในเมื่อฟ้องให้การหย่าเป็นโมฆะไม่ได้ แล้วเจ้าหนี้ที่ฉลาดเขาทำกันยังไง? คำตอบคือ... " เดินหน้ายึด แล้วรอให้เขาฟ้องเรา " นี่คือวิธีที่ถูกต้องตามกฎหมายครับ คือ เมื่อเจ้าหนี้ชนะคดีลูกหนี้แล้ว ก็ให้เจ้าพนักงานบังคับคดีไป " ยึดทรัพย์ " ชิ้นนั้นได้เลย ( เช่น บ้าน หรือ ที่ดิน ) แม้ว่าชื่อในโฉนดจะเปลี่ยนเป็นของอดีตภรรยาไปแล้วก็ตาม แน่นอนว่า พอโดนยึด "อดีตภรรยา" ก็ต้องดิ้นรนครับ เขาจะเป็นฝ่ายวิ่งไปฟ้องศาลเอง คดีนี้เรียกว่า "คดีร้องขัดทรัพย์" โดยเขาจะฟ้องเจ้าหนี้ว่า "ห้ามยึด นี่มันทรัพย์สินของฉัน ฉันได้มาจากการหย่าโดยสุจริต"

เจ้าหนี้ก็ยกข้อต่อสู้ "หย่าลวง " เมื่อเจ้าหนี้กลายเป็น "จำเลย" ในคดีร้องขัดทรัพย์นี้ นี่คือเวทีของเราครับ... ให้เราสู้คดีกลับไปว่า "การหย่าของคุณเป็นการแสดงเจตนาลวง" เราต้องนำหลักฐานไปพิสูจน์ในคดีนี้ว่า การหย่าของเขามันไม่จริง เช่น หย่าแล้วยังอยู่บ้านเดียวกัน, ยังไปเที่ยวด้วยกัน, ไม่เคยแบ่งทรัพย์กันจริง, ทำไปเพื่อหนีหนี้เจ้าหนี้

 

เมื่อศาลเชื่อว่าเป็นการ "หย่าลวง" ศาลก็จะตัดสินว่า การหย่าและการโอนทรัพย์สินนั้น ไม่มีผลผูกพันเจ้าหนี้ ( คือใช้ยันกับคนอื่นได้ แต่ใช้ยันกับเจ้าหนี้ไม่ได้ ) เมื่อเป็นเช่นนี้ ทรัพย์ชิ้นนั้นจึงยังถือเป็นสินสมรสที่เจ้าหนี้มีสิทธิ์ยึดได้ (แนวฎีกาที่ 3698/2524)

 

สรุปบทเรียนสำหรับเจ้าหนี้

ถ้าเจอสถานการณ์ลูกหนี้หย่าเพื่อหนีหนี้ ไม่ควรไปฟ้องคดีใหม่ เพื่อขอให้ "การหย่าของเขาเป็นโมฆะ" (แบบฎีกา 1241/2567) เพราะจะถูกยกฟ้อง ให้เดินหน้ายึดทรัพย์ชิ้นนั้นทันที แล้วรอให้คู่สมรสเขามาฟ้อง "ร้องขัดทรัพย์" จากนั้นเราค่อยไปสู้ในคดีนั้นว่าการหย่าเป็น "เจตนาลวง" (แบบฎีกา 3698/2524)

เลือกวิธีฟ้องให้ถูก เลือกใช้กฎหมายให้เป็น ก็มีโอกาสได้เงินคืนครับ

 

#กฎหมายน่ารู้ #ทวงหนี้ #เจ้าหนี้ #ลูกหนี้ #หย่าปลอม #ยึดทรัพย์ #บังคับคดี #กฎหมายแพ่ง #ฟ้องศาล #สินสมรส