ทดสอบ

1. สัญญาจ้างงานตามกฎหมาย ต้องนำ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 575 และ พรบ.คุ้มครองแรงงานฯ มาตรา 5 เรื่อง “สัญญาจ้าง” มาพิจารณา โดยสรุปคือ:

• หากมีการทำสัญญาจ้างแรงงานกันไว้ ทั้งนายจ้างและลูกจ้างต้องปฏิบัติตามข้อตกลงในสัญญา “สัญญาต้องเป็นสัญญา” หากฝ่ายใดไม่ปฏิบัติ อีกฝ่ายสามารถฟ้องศาลแรงงานได้
• สัญญาจ้างช่วยให้เข้าใจสิทธิและหน้าที่ของแต่ละฝ่าย และง่ายต่อการพิสูจน์เมื่อมีข้อพิพาท

1.1 สัญญาจ้างงานเป็นสัญญาต่างตอบแทน:

• ลูกจ้างต้องทำงานให้นายจ้าง → นายจ้างจึงมีหน้าที่จ่ายค่าจ้าง
• หากลูกจ้างไม่ทำงาน นายจ้างมีสิทธิ ไม่จ่ายค่าจ้าง (No Work, No Pay)
• แม้จะทำงานไม่ครบวัน หรือไม่ครบเดือน ถ้าตกลงเป็นเงินเดือน ต้องจ่ายเต็ม (ห้ามหัก)
• ตาม มาตรา 76 พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน ห้ามหักค่าจ้าง ค่าล่วงเวลา ฯลฯ แม้ระเบียบบริษัทจะระบุไว้

ตัวอย่าง No Work, No Pay:

• ลูกจ้างหยุดงานเองโดยไม่มีเหตุผล → นายจ้างไม่ต้องจ่ายค่าจ้าง
• ลูกจ้างโดดงาน ละทิ้งหน้าที่ → ไม่มีสิทธิได้รับค่าจ้าง

1.2 ต้องมีสัญญาจ้างเสมอหรือไม่?

• แม้ไม่มีเอกสารเป็นลายลักษณ์อักษร แต่หากตกลงด้วยวาจา แชท หรืออื่น ๆ ที่สื่อถึงคำเสนอ-คำสนองชัดเจน ก็ผูกพันเป็นสัญญาได้

ตัวอย่างคดี:

ลูกจ้างสัมภาษณ์งานหลายรอบ ผ่านกรรมการผู้มีอำนาจ ซึ่งได้ลงนามระบุเงินเดือนและวันเริ่มงานไว้ในใบสมัคร ต่อมา HR อ้างว่ายังไม่ผ่านรอบสุดท้าย และปฏิเสธการจ้างโดยจ่ายค่าจ้างไป 1,500 บาท

ลูกจ้างฟ้องศาลแรงงานเรียกค่าบอกกล่าวล่วงหน้า 47 วัน และค่าเสียหายจากการผิดสัญญา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า:

• ใบสมัครงานถือเป็นคำเสนอ
• กรรมการผู้มีอำนาจลงชื่อในใบสมัคร ถือเป็นคำสนอง
• ถือว่าเกิดสัญญาจ้างแรงงานที่มีผลผูกพันแล้ว

ดังนั้น หากไม่มีสัญญาเป็นลายลักษณ์อักษร แต่มีการตกลงอย่างชัดเจน ลูกจ้างก็สามารถเรียกร้องสิทธิในศาลแรงงานได้